Khi fan Pháp chiếm Việt Nam, nhận biết sự phức tạp trong phương thức đo lường này, họ muốn thay bằng hệ đo lường tương đối hiện đại, nhưng người dân đang quen dùng cách đo lường và thống kê cũ. Do vậy họ đặt ra những giải pháp thống duy nhất trong việc quy đổi. Ví dụ, 1 giạ lúa làm việc Nam bộ có giá trị không giống nhau ở những địa phương: 35 lít (Mỹ Tho), 38,27 lít (Chợ Lớn), 39,71 lít (Sài Gòn), một vài nơi khác thì 42 lít…
Ngày 24.12.1863, Soái lấp Nam Kỳ ra nghị định thống độc nhất vô nhị 1 giạ là 40 lít (Nguyễn Đình Đầu, Tạp ghi Việt sử địa). Theo Lịch Annam thịnh hành trong nam Kỳ (1899), cơ quan chính phủ Pháp ra nghị định ngày 11.02.1898 pháp luật về việc đong lường sinh hoạt Nam Kỳ, bước đầu từ ngày 1.7.1898, ngơi nghỉ Nam Kỳ, đều cần dùng thiết bị đo lường: một số loại 1 lít, 5 lít, 10 lít, 20 lít, vuông 40 lít.
Bạn đang xem: Cân quả tạ ngày xưa
Các dụng cụ giám sát và đo lường này làm bằng sắt trắng, gồm hai quai, giống chủng loại để trên phòng ba dinh Hiệp lý, chiều cao và 2 lần bán kính bằng nhau. Người chào bán ở chợ đề xuất mua một cỗ đầy đủ, trường hợp trễ một tháng với thiếu một món đồ giám sát thì bị phát 100 đồng. Mỗi năm hồ hết kiểm gần kề một lần với đóng lốt kiểm tra.
Dần dần dần về sau, những phép cân, đong, đo, đếm mới quy về hệ mét, lít với kilôgam như hiện nay nay. Đặc biệt, ngơi nghỉ Nam bộ, hệ giám sát trong dân gian khá phong phú và tinh vi với không ít kiểu thức không giống nhau.
Chuyện cân nặng
Các đơn vị trọng lượng sử dụng trong cài bán phổ cập là gram, kg, tùy túi tiền, yêu cầu của fan mua. Rất có thể đi chợ sở hữu vài trăm gram thịt, cá, đậu, dừa, bánh, kẹo, trái cây… cho đến vài kilogam gạo, nếp, đậu, thịt…
Các một số loại trái cây có hình dáng nhỏ dại như chôm chôm, bòn bòn, dâu… hoặc một số loại mắc chi phí như sầu riêng biệt xưa nay vẫn sử dụng kg để sở hữ bán.
Yến bởi 10kg thường xuyên được vận dụng để cân những loại củ: khoai lang, khoai môn, khoai mì,… có nơi, yến chỉ có 6kg (theo trằn Minh Thương).
Tạ bằng 100kg = 10 yến, được tính với hàng hóa có số lượng nhiều như gạo, khoai, bắp, heo… Tạ ta = 100 cân nặng = 60kg, sử dụng trong giao thương khoai lang, khoai mì… tuy thế 1 tạ heo thì phải đủ 100kg.
Tấn bằng 1.000kg, cũng dùng trong mua bán lớn.
Cân xách và cân nặng đòn. Ảnh Nguyễn Ngọc Minh.
Cân dùng trong cài đặt bán có tương đối nhiều loại như cân nặng xách, cân dĩa, cân nặng đồng hồ… Cân tay (cân xách, cân nặng đòn) tất cả gắn móc hoặc dĩa một đầu để treo, mua hàng hóa. Bên trên có khoen sắt tròn nhằm xách.
Khi cân xách khoen sắt tròn lên và xê dịch quả cân trên đòn cân tất cả khắc độ cho tới khi cân bằng, đọc con số trên đòn cân để biết trọng lượng. Thường dùng để làm cân những món đồ có trọng lượng bé dại dưới 2kg. Lúc thu thiết lập heo, thương buôn dùng loại cân lớn, có thể thọc cây vào khoen sắt mang đến hai bạn khiêng, để cân nhỏ heo nặng mang đến 300kg.
Cân dĩa với các loại cục cân.
Cân dĩa cũng theo luật lệ “cân bằng” thân dĩa để cục cân và dĩa để món đồ. Có các loại cục cân bằng sắt: 50g, 100g, 200g, 500g, 1kg, 5kg. Một trong những người bán còn sửa chữa các loại cục cân có trọng lượng bé dại 50g, 100g bằng bó đinh lớn có trọng lượng tương đương, nhưng lại độ chính xác sẽ không bởi cục cân. Ngày nay, các loại cân này đã rất hiếm ở những chợ, phần đông không còn dùng.
Cân tè ly là nhiều loại cân nhỏ, nhạy bén và đúng đắn để cân nặng vàng bạc, quý kim, dược liệu mắc tiền. Cân có một đòn nằm theo chiều ngang treo thòng theo hai dĩa nhỏ dại ở nhị đầu. Đơn vị đo là lượng (lạng, “cây”) bởi 37,5g, chỉ bởi bằng 1/10 lượng (“khoẻn”), phân bởi 1/10 chỉ.
Cân ngũ cốc cấu trúc gọn, phần đế nặng. Thân đế cân là một trong những trục thăng bằng, tất cả vạch cùng kim thăng bằng. Một bên có giá đỡ nhằm dĩa cân bản thiết kế bầu dục, nhị đầu đĩa thuôn nhọn tiện lợi cho vấn đề xúc những loại hạt, ngũ cốc.
Cân bàn nhằm cân các vật nặng, cồng kềnh, như lúa gạo, nông sản…
Cân đồng hồ xuất hiện vài chục năm vừa mới đây và trở yêu cầu tiện lợi. Hiện có những loại cân 2kg, 5kg, 12kg, 20kg, 50kg, 100kg. Trên thực tế có việc ăn lận qua việc chỉnh cân để “cân non” (cân thiếu) mang lại khách hàng, độc nhất là các xe bán trái cây dọc đường, nhiều lúc mua 1kg chỉ từ 600-700g. Còn các bà thu sở hữu ve chai thì lại sử dụng “cân già” cho gồm lợi, buộc người buôn bán phải sử dụng cân riêng biệt của mình, bao gồm khi là cân sức khỏe.
Cân năng lượng điện tử.
Các hàng thịt sống chợ hiện thời sử dụng loại cân điện tử, độ đúng mực cao, tiện thể lợi, tính ra được cả tầm giá mặt hàng. Tuy có điều giá chỉ hơi mắc, vài ba triệu đồng một cái cân.
Chuyện đong
Pháp thuộc nghỉ ngơi Nam Kỳ, những đơn vị bề mặt được chế độ lại như sau: 1 hộc = 26 thăng = 71,905 lít, 1 tạ thóc = 68kg, 1 vuông = 13 thăng = 35,953 lít sau lại định là 40 lít, 1 thăng = 2,766 lít, 1 hiệp = 0,1 thăng = 0,276 lít, 1 thược = 0,01 thăng = 0,0276 lít. Đong thóc cần sử dụng hộc với đong gạo sử dụng vuông vị một hộc thóc khi xay ra thì được một vuông gạo. 1 hộc thóc cân nặng 1 tạ.
Lít các loại 1kg.
Đơn vị đong nhỏ nhất là lon, còn được gọi là "lon sữa bò", một số loại hộp thiếc đựng 397g sữa đặc bao gồm đường của hãng sản xuất Nestlé (Pháp), cao 8cm, đường kính 7cm. Ngày xưa rất phổ biến với loại sữa "Ông Thọ”, trẻ con hay cần sử dụng trong trò chơi tạc lon, làm xe đùa Trung Thu. Nó được dùng làm đong gạo thóc, 3 lon bởi 1 lít, 4 lon tương đương 1kg.
Tại miền Bắc, thời bao cung cấp cũng sử dụng cái lon này nhằm đong lúa, gạo, đậu… để quy ra kg (4 lon), call là “bơ sữa bò” tuyệt “bơ bò”. Thương nhân thì bao gồm kiểu đong nạp năng lượng gian, 12 bơ đang thành 14 bơ. Còn lúc phân phối lại sử dụng “bơ non”, cái đáy lõm lên nhằm đong số lượng gạo thấp hơn hoặc đong “nhẹ tay”.
1 lít bằng 750g. Cái lít tất cả hình trụ, làm bởi thiếc, đường kính và độ cao 20cm. Lít dùng đong lúa, gạo, cám hay những loại hàng hóa khác như muối, đậu xanh, đậu nành,… những loại hóa học lỏng như nước mắm, nước tương, rượu, xăng, dầu, nhớt…
Trước năm 1975, nghỉ ngơi miền Nam, khi mua gạo về nấu ăn ở gia đình chỉ tính lít chứ quanh đó kg như hiện tại nay.
Lít sét là vừa đúng 1 lít một số loại hột nhỏ, gạt ngang tiếp giáp mí đồ dùng đong lường. Còn lít vun là đong vun ngọn, có dung lượng hơn 1 lít, chỉ cần sử dụng khi đong hột nhỏ dại như gạo thóc, hột bắp. Lúc đong fan ta cần sử dụng 1 chiếc ống tre hoặc ống nhựa nhằm gạt lúa gạo đến ngang mặt. Giả dụ đong ”nhẹ tay” thì vẫn thiếu hụt như thường, ở vị trí khi xúc cùng gạt. Trường đoản cú khi chuyển sang cân nặng ký, lít số đông không còn dùng. Hiện nay, một vài vị trí người bán đặt làm loại lít đong vừa y 1kg gạo mang đến tiện.
Cái thùng quan đôi mươi lít. Ảnh: Lê Công Lý.
1 táo bằng trăng tròn lít, tương đương 1 thùng, call là ”thùng quan”. Hai táo bị cắn dở bằng một giạ. Táo bị cắn dở gạo này đổ ra đựng vừa đầy một thúng. Lúc đươn thúng, fan ta thường mang cỡ bởi thế và call thúng chính là thúng táo khuyết (Trần Minh Thương). Ở phái mạnh bộ, chứ công ty nghèo vẫn download 1 hãng apple gạo để ăn dần.
Dụng nuốm đong lúa gạo: 1 lít, 5 lít và 20 lít. Ảnh: Lê Phùng Xuân
Một giạ bằng 40 lít, tức bởi 2 táo, dùng để làm đong lúa gạo, khoai, muối, cá. Giạ nan được đan bằng nan tre, dày chắc, lòng vuông nhưng miệng tròn, đựng được 40 lít. Gồm nơi giạ đựng 40 lít vun, bao gồm nơi chỉ được 40 lít sét. Giạ được đặt lên cái giá bán gỗ hình chữ thập để bảo vệ cái lòng khỏi hỏng mòn.
Giạ thùng xuất hiện khoảng thân thập niên 1950, được gò bằng tôn, chứa được 40 lít sét (Bùi Thanh Kiên, Phương ngữ Nam bộ ghi chép và chú giải, tập 1). 1 giạ thời Pháp được phép tắc là 40 lít khi đong gạo nhưng cũng có khi chỉ là 20 lít cho một số mặt hàng.
Nếu lúa tốt, không kẹ thì từng giạ lúa hoàn toàn có thể hơn 20kg, ví như lúa xịt mỗi giạ lúa chừng 18 – 19kg. Gồm nơi tính giạ bằng 25 ký. Giạ Tây bao gồm hai loại: loại 20 lít (nửa giạ) và loại 40 lít (1 giạ).
Giạ ta 36 lít. Ảnh: Lê Công Lý
Còn giạ ta chỉ có khoảng 36 lít cùng được đong bằng cái giạ ta hình vỏ hộp chữ nhựt thiết diện vuông, điện thoại tư vấn là giạ chiếc, còn loại to gấp hai (cỡ 72 lít) điện thoại tư vấn là giạ song (theo Lê Công Lý). Ở Trung cỗ cũng cần sử dụng giạ để đong lúa, điện thoại tư vấn là giạ 10, đan bằng tre. Ở Sa Đéc, tín đồ ta lại dùng loại gia 42 lít và cái táo bị cắn dở 21 lít.
Khi dùng cái giạ, cái táo bị cắn dở hoặc chiếc lít để đong lúa, gạo hoặc tấm, fan ta buộc phải dùng thêm mẫu gạt bởi tre hoặc trúc nhằm gạt, tức khiến cho lúa, gạo hoặc tấm trong dòng giạ, cái táo apple hoặc cái lít ngang bởi với miệng loại giạ, miệng cái táo bị cắn hoặc miệng cái lít. Nhưng đối với cám, cá linh thì fan ta đong vun, tức không cần thiết phải gạt. Các sản phẩm như muối, khoai lang, hột gòn… cũng đong như vậy.
Vào mùa cá linh, đa số người đi tải cá về, mỗi đơn vị vài bố giạ, nhằm ủ nước mắm nam ngư với cách làm 3 giạ cá, 1 giạ muối. Ở miền Tây, người bán muối thường xuyên chèo ghe dọc từ sông rạch, sau khi ngã giá chỉ xong, người phân phối tự đong muối với đội muối lên nhà người mua, dù bên gần bến giỏi xa bến cũng vậy, có khi còn phải đổ muối vào lu với khạp giúp người mua nữa (theo Cao Văn Nghiệp).
Trong cuốn Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, Nguyễn Hiến Lê cho biết về cái “giạ”: “Lớn hơn thùng không tính Bắc một chút. Đất xuất sắc ở phái nam Việt được mức độ vừa phải 120 giạ một mẫu Tây, đặc biệt lắm mới được 150 hoặc 200 giạ. Ở Bắc Việt, mỗi mẫu mã ta được vừa phải 60 thùng, tức 180 thùng một mẫu mã Tây, bằng khoảng 150 giạ ở Nam”.
Như vậy, thì 1 thùng ngoại trừ Bắc bên trên 40 lít. Còn nghỉ ngơi trong Nam, khi kể đến thùng là nói đến cái thùng dầu mỏ hiệu con sò của hãng Shell, tức nói tới cái thùng tất cả dung tích trăng tròn lít (tương đương với mẫu táo đôi mươi lít). Một song nước = 2 thùng nước = 40 lít nước (theo Cao Văn Nghiệp). Giạ đủ khoảng tầm 20kg, còn giạ già khoảng 24, 25kg.
Miền tây nam bộ, duy nhất là sinh hoạt miệt vườn như dòng Mơn (huyện Chợ Lách, Bến Tre), các loại phân tử cây giống như sầu riêng, trái cốc cũng đong bằng cái apple (theo Võ Hồng Như). Các loại chất lỏng như rượu, nước mắm, nước tương, dầu ăn, mỡ, dấm, xăng, dầu hôi có đơn vị đo là xị, lít. 1 xị bằng 250ml, 4 xị bằng 1 lít.
Cái quặng (cống) nhằm đong hóa học lỏng.
Đồ dùng để đong lường làm bởi nhựa hoặc nhôm, điện thoại tư vấn là “quặng” (phương ngữ phái mạnh bộ, miền bắc gọi là “phễu”) hoặc “cống” với các đơn vị dung tích: 1/4 xị, ½ xị, 1 xị, nửa lít, 1 lít. Ngày trước còn dùng những loại “cống” bằng tre, tận dụng những mắt của chính nó để làm. Loại “cống” nhựa chỉ còn dùng mua bán lẻ ở vùng nông buôn bản hẻo lánh.
Ngày xưa, đong xăng dầu thường dùng cống nhôm tuy thế ngày nay không hề sử dụng, vẫn có các bình nhựa thay thế sửa chữa hoặc bơm thẳng từ cây xăng. Từ bỏ chỉ 1 đơn vị thống kê giám sát chất lỏng, “xị” biến đổi tiếng lóng chỉ “một trăm ngàn”, rồi “1 chai” là một trong triệu đồng! các loại nhiên liệu như xăng, dầu nếu số lượng ít người ta dùng đơn vị chức năng lít, còn trong sale thì quy đổi ra trọng lượng là tấn, ví dụ 1 xe cộ bồn gồm trọng download 8 tấn, 10 tấn, 12 tấn… 1 mét khối xăng dầu là 1.000 lít.
Chuyện đo
Tầm là đơn vị chức năng đo chiều dài xa xưa bằng 2,50m. Một công đất bao gồm 12 tầm mỗi cạnh, bởi 783,105m2. Tầm điền (tầm quan) dùng thừa nhận trong đo đạc. Tầm phát dài từ 2,70-3,0m, nhà điền cần sử dụng cho công đất để mướn phát, cấy, gặt (Bùi Thanh Kiên, Phương ngữ Nam bộ ghi chép và chú giải, tập 2).
Ở vùng Vĩnh Long, đề nghị Thơ, 1 công tầm cắt (đo khi cắt lúa) là 2,666m (công 10 # 1.000m2), sáng tỏ với công tầm điền (công 12 # 1.200m2).
Cao là sào Tây, cam kết hiệu a, đơn vị chức năng đo diện tích đất đai bằng 100m2. Công (cao, sào) là đơn vị đo diện tích có giá chỉ trị bởi 1/10ha (1.000m2). Công ta bởi 12 khoảng vuông, 489,440.16m2. Miền bắc và khu vực miền trung gọi là “sào”. Sào bắc bộ (15 thước) bằng 360m2, sào Trung bộ (10 miếng) bằng 497m2.
Ở Đông Nam bộ vẫn điện thoại tư vấn là sào, mà lại tính là 1.000m2. Ở xóm Vĩnh Thành (huyện Chợ Lách, Bến Tre) gồm ông công ty vườn có đến 10 mẫu trồng măng cụt, siêu giàu có, nên có biệt hiệu là “ông trăm công” và dân địa phương call đó là vườn của “ông trăm công”.
Hiện nay đất đai đã chia ra cho nhỏ cháu, vẫn liên tục nghề vườn.
Mẫu ta 10 công ta (150 thước x 150 thước) bằng 4.894,4016m2. Mẫu Tây bằng 10.000m2.
Thước Tàu 2,2 x 38cm. Ảnh: Nguyễn Ngọc Minh
Ở phái mạnh bộ có tương đối nhiều loại thước may, đo vải. Cố kỉnh kỷ 19, người dân áp dụng nhiều các loại thước đo vải của fan Hoa, thường điện thoại tư vấn là “thước Tàu” với những chiều dài: 38cm, 70cm, 70,5cm, 71cm. Trên mặt thước bao gồm gạch phân (tỷ lệ) khắc chìm ngập trong gỗ, cẩn ốc xà cừ 1 mặt những hình hoa dây, bông thọ, bông mai, bông lựu, song bướm (theo Trương Ngọc Tường).
Thước thợ may xưa. Ảnh: Cao Văn Nghiệp
Thập niên 1930, có cây thước ta, hình chữ nhật, lâu năm 71cm (1 thước ta), để may áo, gối. Sau này dùng thước thợ may, dài 5 tấc, hình tương đối oval. Thước dây nẹp vải dài 2m, cần sử dụng đo may quần áo. Hiện nay là thước hình chữ nhật, dài 50cm, làm bằng mica. Người bán vải sử dụng cây thước 1m để đo mét vài đầu tiên, tiếp nối cứ cấp lên những lần đế tính số lượng nhiều.
Thước mộc bởi gỗ, tất cả độ dài bằng một kháng cánh chỏ (0,4826m) (theo Taberd), lâu năm 0,44m (theo Aubaret).
Thước nách của thợ mộc làm bằng gỗ, hình tam giác vuông cân, sử dụng đo góc vuông.
Thước Lỗ Ban
Thợ fe cũng cần sử dụng thước này lúc canh ke cửa sổ. Thước Lỗ Ban là một số loại thước mộc thời xưa dùng làm đo kích cỡ nhà cửa, chống ốc, đình viện, nệm phòng và các loại khí cụ. Hiện nay thước có chiều lâu năm 5m, 7,5m, 10m.
Thước dây thợ may.
Hiện nay thực hiện thước dây cần sử dụng đo đất dài mang đến 50m. Thước lá bằng sắt nhiều năm 50, 100cm. Thợ sắt dùng thước kéo dài 7, 10m…
1 thước củi từng bề là 1x1m, ngoại trừ độ dài khúc củi. Cát, đất, đá, xà bần, gỗ, nước, xăng, dầu thì đo bởi mét khối (m3), call tắt là khối.
Chuyện đếm
Các các loại cây như tre, tràm, cây gòn, cây vông làm nọc tiêu… trong mua bán đơn vị tính bởi cây. Những loại trái lớn như như mít, đu đủ, thơm… tính bằng trái, dạng hình như bầu, bí 10.000đ/3 trái khá phổ cập trong giao thương hiện nay.
Rau, cải ngày xưa bán bó, cứ bó bó to cơ mà có mức giá thành quy định. Đồ sản phẩm bông như bắp cải, bông cải thì chào bán bắp, tức nguyên 1 cái.
Lá chuối tươi, lá chuối khô để gói bánh, gói hàng thì tính theo xấp. 1 xấp có 4 tàu, xé ra thành 8 tờ. Người phân phối có lòng thì phân ra các loại lá lớn nhỏ tuổi khác nhau nhằm theo từng xấp, vị giá khác nhau.
Chuối thì tính quày (buồng), nải. 1 quày có rất nhiều nải. Nếu cung cấp nguyên quày thì tặng luôn những nải chót tất cả trái nhỏ tuổi không ngon bằng các nải sống phía trên. Dừa nước, trái thốt nốt cũng cung cấp nguyên cả quày hoặc phân tách ra bịch để phân phối lẻ.
Các nhiều loại bánh tính bởi cây, bánh in hay 1 cây là 1 trong miếng hình chữ nhật, bánh in nhưn đỗ xanh 1 cây 10 cái. Banh xà lam xưa cũng 10 cái/cây, nay chỉ từ 6 cái.
Thuốc rê tính miếng, khi bán cho kèm cuộc giấy quyến để vấn thuốc. 1 cây đường cat trắng, đường cát vàng tất cả trọng lượng 12kg, vứt trong giấy xi măng vàng để bảo quản, lúc mua chỉ tính chi phí 10kg thôi. Còn 1 cây mặt đường thùng bao gồm trọng lượng 22kg, cất trong thùng nhựa tất cả gợn sóng, luôn luôn luôn là color đỏ. Đường tán tất cả hình oval, 42 miếng là 1kg. Đường được đóng góp trong bịch 12 miếng, thời trước dùng kho làm thịt cá, ăn uống cháo, uống với nước trà đãi khách. (theo Võ Hồng Như).
1 vỉ thuốc Tây tất cả 10 viên, 1 hộp có từ 2-5 vỉ. 1 kết bia, nước ngọt có trăng tròn chai, 1 thùng thì gồm 24 lon, thùng nhỏ dại chỉ tất cả 6 lon. 1 gram giấy photo có 500 tờ. 1kw điện bằng 1.000w, hotline tắt là “ký”. 1km bằng 1.000m, dân gian hotline là “cây số”.
Trong khi mâm cỗ, mâm đám cưới ở miền bắc bộ chỉ gồm 6 người, thì sinh hoạt Nam bộ 1 bàn đám cưới có 10, 12 địa điểm ngồi.
Rắc rối duy nhất là phương pháp tính “chục”, duy nhất là chục hoa trái ở miền tây nam bộ. Chục dùng để làm chỉ 10 hoặc bên trên mười. Chục chẵn/chục mười/chục trơn là đúng con số mười đơn vị hàng hóa.
Bảy với ba, anh kêu rằng một chục
Tam tứ lục, anh tính cửu chương.
(ca dao)
Chục đầy đủ đầu/chục có đầu là chục có trên mười đơn vị, số lượng tùy các loại hàng hoặc tùy vùng. Chục 11: lúc mua chục thuốc giồng, người cung cấp đưa một xấp 10 rê cột dây sẵn với 1 rê rời điện thoại tư vấn là rê đầu. Đối với hoa trái thì tính chục gồm 12, 14, 16, 18… mang đến 24 trái! vào cuốn Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, Nguyễn Hiến Lê cho biết, làm việc tỉnh Tân An, 1 chục trái cây được tính từ 12, 14 cho tới 16 trái.
Tỉnh Long Xuyên và tỉnh Sa Đéc cũng áp dụng cách tính này. Vùng chi phí Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, Đồng Tháp tính chục hoa trái 12 (dừa khô, măng cụt, thơm, xoài, trầu…). Bến Tre, Vĩnh Long trước đây, bắp, xoài tính chục 16. Ở loại Mơn (huyện Chợ Lách, Bến Tre) chục hoa trái là 12, cơ mà ở Mỏ Cày cũng thuộc bến tre lại là chục 14. Trước 1975, sống Cao Lãnh (Đồng Tháp) tính 1 chục 18. Cau nạp năng lượng trầu tính chục 16 quả.
Ở Sóc Trăng trước đây tính chục 14 trái, sau năm 1975 chục chỉ từ 12. Bây giờ ở Trà Vinh vẫn tồn tại cách tính chục hoa trái 12, 14 trái so với dừa tươi, cam, quýt, cau hay trước đó 1 bó mía vẫn là 12, 14 cây, nay mía cũng rất được bó lại để cân ký luôn.
Ở Châu Đức (Bà Rịa – Vũng Tàu) hiện giờ bắp vẫn tính chục 10 hoặc 12 trái. Còn làm việc Bình Phước 1 chục bắp tất cả nơi lên đến mức 16, 18 trái.
Các nhiều loại bánh ú, bánh ít, bánh cúng, bánh dừa, bánh xếp… cũng đông đảo là chục 12 cái. Có bạn để dễ bán họ tạo thêm chục 14 cái.
Lố (tá) là chục bao gồm đầu, 12 đơn vị hàng hóa, ví như trứng gà, trứng vịt, ly, tách, bàn chải… nửa lố thì 6 cái. Nhưng chén, tô, dĩa, bình thì 1 chục chỉ có 12 cái. Phương pháp tính chục đủ đầu là vẻ ngoài ưu đãi cho tất cả những người mua về chào bán lẻ, người tiêu dùng chỉ bắt buộc trả tiền mang đến số chục trơn.
Trăm là số đếm của 1.00, dùng làm tính các món đồ có con số lớn như bánh tráng, gạch, giạ gạo, cây, trái cây…
Thiên là số đếm của 1.000. Trong buôn bán người ta sử dụng thiên trơn (chẵn 1.000 đơn vị chức năng đồ vật).
Thiên có đầu tùy món đồ và tùy thuộc vào quy định của mỗi địa phương. Một thiên lá xé là 1 ngàn đôi lá xé có tác dụng hai, tức 1.000 tàu lá nguyên. Một thiên gồm đầu là 1.100 (thuốc rê), 1.200 (dừa khô).
Tiếng đồn con gái Thủ Biên,
Bạc Liêu đi cưới một thiên cá mòi
(Bùi Thanh Kiên, Phương ngữ Nam cỗ ghi chép và chú giải, tập 2).
Chỉ duy nhất 1 thiên lúa lại là 100 giạ, nhiều giấy tờ hay nhầm là 1.000 giạ do chữ “thiên” của nó. 1 thiên gạch tất cả 1.000 viên. 1 thiên măng cụt bao gồm 1.000 trái, các loại trái cây có giá trị sản phẩm hai sau sầu riêng. Hiện nay, 1 thiên hoa trái chỉ có mức giá trị là 1.000 solo vị.
Muôn là 10.000 đơn vị, dùng cho các số đếm lớn như lá lợp nhà, gạch men xây dựng… lúc thu tải lúa gạo bạn ta dùng thẻ đếm, để tính số lượng lúa xuất bán cho lái buôn. Rất nhiều nhà khá giả có tương đối nhiều ruộng sống nông thôn Nam bộ thực hiện ba các loại thẻ: cỡ bé dại (thẻ 1 giạ), cỡ trung bình (thẻ 10 giạ), cỡ khủng (thẻ 100 giạ = thẻ thiên).
Thẻ tính số lượng gạo nhằm tính con số gạo vác tự ghe lên kho xí nghiệp chế đổi mới lương thực, được chở từ bỏ miền Tây lên. Để kiểm soát được số lượng lương thực khuân vác từ ghe lên kho, chủ nhân ghe dùng thẻ đếm này phát cho các công nhân vác gạo, cứ 1 bao gạo nhằm vác lên thì chủ nhân kho thu 1 thẻ. Trước 1975, gạo đựng trong bao chỉ xanh, bao dây đay gồm sọc xanh (100kg, call là bao tạ), ni chỉ cần sử dụng bao 50kg.
Ít độc nhất vô nhị từ thập niên 1960, ở Nam cỗ đã phổ cập bàn tính có bắt đầu từ Trung Quốc, dùng để tính toán, áp dụng cho phép tính cùng trừ.
Bàn tính Tàu (ảnh bốn liệu)
Bàn tính tất cả hình chữ nhật, sinh hoạt giữa bao gồm thanh gỗ chia làm hai ô phệ nhỏ. Bao gồm 15 thanh fe nằm dọc theo chiều bàn toán để xâu những con tính vào (các bé tính hình khối tròn ngơi nghỉ giữa gồm lỗ). Ở các ô khủng mỗi hàng bao gồm 5 con tính, ô bé dại mỗi hàng bao gồm 2 bé tính, tổng số 105 con tính.
Cách tính: để bàn tính nằm hướng ngang trước mặt, tất cả các nhỏ tính để về phía cạnh của khung, tính từ đề nghị sang trái (hàng 1 là hàng đối chọi vị, sản phẩm chục, hàng trăm, sản phẩm ngàn).
Hàng 1: hàng đối chọi vị, mỗi nhỏ tính là 1 đơn vị tính; hàng 2: mỗi bé tính là 5 đơn vị tính, lúc 5 bé tính đang được thực hiện hết thì thay bằng 1 bé tính ở hàng 2 (theo Kiều Đào Phương Vy). Người việt cũng cần sử dụng bàn toán này, nhưng fan Hoa dùng những hơn. Hồi tôi học cấp cho 1, bên trường tất cả dạy học sinh cách dùng bàn tính này.
Hệ thống đo lường cùng với phương pháp giao dịch vào cân, đong, đo, đếm phản ảnh trình độ kỹ thuật, cách thức sản xuất, sản phẩm hàng hóa, phương thức sáng tạo ra các đơn vị tính toán và cả trung khu tính, thói quen, đạo đức của tín đồ dân Nam bộ trong cài đặt bán.
Xem thêm: Vùng Đồng Bằng Sông Hồng Địa Lí 9 Trang 75, Giải Bài Tập Địa Lí 9
Qua đây cho biết thêm rõ sự tiến bộ của công nghệ trong bài toán định chuẩn các đơn vị thống kê giám sát theo hướng càng ngày hiện đại, thanh lịch và cả văn hóa trong download bán.